هدی سادات پاک نهاد: تحریم ها در کنار عوامل دیگر در طول سالیان اخیر باعث رکود تورمی در اقتصاد ایران شده است و منبع اصلی درآمدی دولت ایران یعنی صادرات نفت را نشانه رفته است.
برجام، مذاکرات
تحریم های هسته ای، اقتصاد ایران را ظرف مدت زمان کوتاهی وارد رکود تورمی کرد و منبع اصلی درآمدی دولت ایران یعنی صادرات نفت را نشانه رفته بود. فساد مالی در بدنه اقتصاد دولتی و شبه دولتی ایران به واسطه اعمال این تحریم ها روندی افزایشی یافت و رفاه توده های مردم به دنبال رکود عمیق به پائین ترین حد خود در یک دهه اخیر رسید.
تدبیر دولت یازدهم در عرصه سیاست خارجی پس از دو سال مذاکرات واقعی و فشرده با گروه ۱+۵ به توافقی برد - برد انجامید و برنامه جامع مشترک یا همان برجام نام گرفت. برجام علاوه بر اینکه یک دستاورد بزرگ و قابل ملاحظه سیاسی در عرصه روابط بین الملل محسوب میشود در حوزه اقتصاد نیز بلاشک سکوی پرشی در فرآیند توسعه کشور به حساب می آید. نهادهای معتبر سیاسی - اقتصادی ملی و بین المللی تاثیر اجرای برجام بر اقتصاد ایران را بررسی و دورنمای آن در شاخص های کلان اقتصاد ملی را مثبت ارزیابی کرده اند. بانک جهانی، IMF، اکونومیست، مرکز پژوهش ها و بانک مرکزی طی سلسله گزارش های تحلیلی خود اجرای موفقیت آمیز برجام را مهم خوانده و تاثیر آن بر شکست فضای رکودی حاکم بر اقتصاد ایران را غیر قابل کتمان برشمرده اند.
اثر بلندمدت تصویب برجام بر بازار سرمایه
ابوالفضل شهرآبادی، کارشناس بازار سرمایه اثر تصویب برجام بر بازار سرمایه را در دو بخش اثر روانی و کوتاه مدت و اثر بلندمدت ارزیابی کرد و گفت: هر چه به دوره ای که روابط ما با کشورهای دیگر عادی شود پیش برویم قطعاً اثر آن بر بازار سرمایه بیشتر می شود. وی با بیان اینکه واقعی و عملیاتی شدن برجام شوک مثبتی به بازار وارد می کند و این طبیعی است، افزود: اثر واقعی اجرای برجام از سال آینده دیده می شود.
ابوالفضل شهرآبادی، کارشناس بازار سرمایه اثر تصویب برجام بر بازار سرمایه را در دو بخش اثر روانی و کوتاه مدت و اثر بلندمدت ارزیابی کرد و گفت: هر چه به دوره ای که روابط ما با کشورهای دیگر عادی شود پیش برویم قطعاً اثر آن بر بازار سرمایه بیشتر می شود. وی با بیان اینکه واقعی و عملیاتی شدن برجام شوک مثبتی به بازار وارد می کند و این طبیعی است، افزود: اثر واقعی اجرای برجام از سال آینده دیده می شود
وی گفت: با تصویب و اجرای برجام وضعیت شرکت های بورسی و بودجه های سال آینده شرکت ها بهبود می یابد و برجام اثر خود را کم کم نشان می دهد. وی یکی از مهمترین عوامل کاهش شاخص را تحریم ها نام برد و گفت: بعد از یک دوره اثر مثبت برجام که اثری روانی خواهد بود اثر واقعی آن از سال آینده نمایان می شود.
شهرآبادی با اشاره به تأسیس صندوق تثبیت بازار سرمایه برای حمایت از بورس گفت: یکی از مشکلات کنونی بازار سرمایه نبود نقدینگی است. نقدشوندگی سهام کاهش یافته و به زبان ساده تر پول در دست کسی نیست.
وی افزود: اگر این صندوق درست مدیریت شود و منابع لازم را برای نقدشوندگی و ورود نقدینگی به بورس داشته باشد می تواند همزمان با اجرای برجام تأثیر مثبتی بر بازار سرمایه داشته باشد. وی تصریح کرد: در چند سال اخیر بحث تحریم ها و مذاکرات هسته ای بیشترین تأثیر را بر بازار سهام داشته و تغییر وضعیت بین المللی ایران در جهان در پی توافق هسته ای است که می تواند محرک رشد در بازار سهام باشد. به گفته شهرآبادی، اجرای برجام بر کل اقتصاد اثر مثبت دارد چون اقتصاد جزیره ای کارآمد نیست و برای رونق آن ارتباط با کشورهای دیگر نیاز است.
وی خاطرنشان کرد: اجرای برجام بر کل اقتصاد اثرگذار است و چون بخش های مختلف اقتصادی در ارتباط با یکدیگر هستند بنابراین برجام رونق را در حوزه های مختلف اقتصادی وارد می کند.
وی گفت: چون اقتصاد ما اقتصادی مبتنی بر کالا است با رفع تحریم ها می توانیم کالاهای خود را صادر و نقدینگی را وارد کشور کنیم در حالی که تحریم اقتصاد را راکد کرده بود.
تأثیرات برجام در اصلاح ساختار اقتصادی کشور
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نهم تأثیر اجرای برجام در حوزه اقتصادی را مثبت دانست و تأکید کرد: البته تا مادامی که ساختار اقتصادی و مدیریتی کشور اصلاح نشود به هیچ وجه نمی توان انتظار حل مشکلات و چالش های اقتصادی را داشت.محمدرضا پورابراهیمی گفت: تنها راه علاج اقتصاد کشور اصلاح ساختارهای معیوب داخلی است.
نماینده مردم کرمان در مجلس مهمترین اثر اجرای برجام را رفع موانع بین المللی برای بهبود تبادلات بانکی و اقتصادی دانست و افزود: با رفع تحریم های اقتصادی شرایط کشور به قبل از سال 1391 برمی گردد که سال رشد اقتصادی بود اما طی همان سال ها نیز به دلیل چالش های ساختاری و مدیریتی گرفتاری های زیادی داشتیم.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نهم تأثیر اجرای برجام در حوزه اقتصادی را مثبت دانست و تأکید کرد: البته تا مادامی که ساختار اقتصادی و مدیریتی کشور اصلاح نشود به هیچ وجه نمی توان انتظار حل مشکلات و چالش های اقتصادی را داشت
وی تأکید کرد: علامت و پیام برجام کاملاً مثبت است اما این مسأله به مفهوم تحول در ساختار و بنیادهای اقتصادی نیست. کارگزاران نظام در همه سطوح باید از فرصت خوبی که در پی اجرای برجام و لغو تحریم های پیش روی ایران گشوده می شود در بالاترین سطح استفاده کنند و رویکرد تحرک اقتصادی در چارچوب اقتصاد مقاومتی را محقق کنند.
تاثیر تصویب کلیات برجام بر بازار مسکن
بیش از دو سال از به رکود رفتن بازار مسکن می گذرد و در این مدت هربار کارشناسان بر تغییر شرایط در مسکن ابراز امیدواری کرده اند، اما با انجام توافق اولیه باز هم انگار آب از آب تکان نخورد و در این دو ماه نیز مسکن در وضعیت رکودی خود باقی ماند.
در این زمان باز هم بسیاری از کارشناسان اعلام کردند که نه تنها مذاکرات بلکه نتیجه نهایی آن هم بلافاصله بر بازار مسکن تاثیر گذار نخواهد بود، چرا که بازار مسکن به اقتصاد کل کشور وابسته است و تا زمانی که اقتصاد کشور رو به بهبود نرود، مسکن نیز نجات پیدا نخواهد کرد.
برخی دیگر از کارشناسان مسکن اما نظری دیگر دارند و می گویند که همه بلاهای موجود در بازار مسکن به مذاکرات ایران برمی گردد.
در این باره نیز عضو انجمن انبوه سازان استان تهران گفت: اقتصادمسکن به اقتصاد کل کشور وابسته است و اگر تحولاتی در این بخش ایجاد شود، مسکن هم دچار تحولاتی می شود، در غیر این صورت بازار مسکن بدون تغییر باقی می ماند.
ایرج رهبر افزود: تصویب کلیات طرح برجام فرصت مناسبی برای ورود سرمایه گذاران و بخش خصوصی است و این عوامل می توانند نجات بخش بازار مسکن باشند.
وی افزود: از سوی دیگر، باید دولت و دولتمردان کمک کنند تا در این زمان که سرمایه گذاران انگیزه بیشتری برای حضور در ایران دارند، وارد عمل شوند.
رهبر معتقد است: برجام و تصویب طرح کلیات آن یکی از دلایل مثبت برای بخش خصوصی خواهد بود، چرا که در این مدت بسیاری از سرمایه گذاران به ایران آمدند و تمایل خود را برای همکاری با ایران اعلام کردند،بنابراین تحولات مثبتی در راه است.
به گفته وی، یکی از ابزارهای خروج از رکود و رونق اقتصادی طرح ها،برنامه ها و سیاست گذاری ها و ایجاد انگیزه برای بخش خصوصی است و رونق این بخش، باعث رونق در سایر بخش های اقتصادی می شود.
