پسا-برجام: شاید گزینه «جنگ»٬ این عامل ویرانگر و خانمان سوز٬ منفورترین پدیده ای باشد که هیچ کشوری حاضر به رویارویی با آن نیست و غالبا برای رهایی از شر آن حاضر است به هر معاهده و مذاکره ای تن دهد. خصوصا در شرایط کنونی که این پدیده شوم ابعاد مختلف و پیچیده ای به خود گرفته است٬ به طوری که ضرر و زیان آن دو سویه بوده و هم گریبان کشور متجاوز را می گیرد٬ هم کشوری که به آن حمله شده. مصادیق آن در قرن معاصر به وفور دیده می شود ولی به عنوان مشتی از این خروار می توان به حمله نظامی آمریکا به عراق یا افغانستان را نام برد.

در بحبوحه تهدید های جهانی و در راس آنها اسراییل٬ با برجام به مدد تدبیر دولت تدبیر و امید به مدلی دست یافتیم که از وقوع یک جنگ جلوگیری کرد. برخی بر این عقیده اند که تهدیدهای آمریکا پوشالی بود و آمریکا در موقعیت ورود به جنگ و آمادگی برای آن نبود. اما نباید تاریخ را فراموش کرد. همین حرف ها در زمان حمله آمریکا به عراق برای سرنگونی صدام نیز زده می شد. بنابراین برجام مدلی را ارایه کرد که منجر به یک دیپلماسی موفق برای جلوگیری از یک جنگ شد.